Pomagamy emerytom, którzy skorzystali z wcześniejszej emerytury i którym ZUS obniżył podstawę emerytury powszechnej na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy o FUS.
Działamy w oparciu o wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r., sygn. SK 140/20, oraz utrwaloną linię orzeczniczą dotyczącą tzw. „rocznika 1953” (P 20/16).
🟩 Co możesz zyskać?
Czego możesz się spodziewać po pozytywnym rozstrzygnięciu?
-
Podwyższenia bieżącej emerytury – wysokość podwyżki zależy od indywidualnych danych, takich jak kapitał początkowy, staż pracy czy suma pobranych wcześniejszych świadczeń.
-
Wyrównania świadczenia – zazwyczaj od dnia złożenia wniosku do ZUS do dnia przeliczenia; w wyjątkowych przypadkach nawet do 3 lat wstecz (art. 133 ustawy o FUS).
-
Realne kwoty – w przekazach medialnych i szacunkach pojawiają się przykłady wzrostu świadczeń o ok. 1200 zł miesięcznie oraz wyrównania rzędu 64 000 zł, ale każda sprawa jest inna. Dlatego zawsze zaczynamy od analizy dokumentów i indywidualnej symulacji.
Co przygotować na start?
- Decyzje ZUS o emeryturze powszechnej i wcześniejszej
- Informację o dacie złożenia wniosku o wcześniejszą emeryturę
- Datę urodzenia
- Informację o wykonywanym zawodzie
Na czym polega problem?
Od 1 stycznia 2013 r. (ustawa ogłoszona 6 czerwca 2012 r.) art. 25 ust. 1b nakazuje pomniejszać podstawę emerytury powszechnej o sumę pobranych świadczeń wcześniejszych.
TK uznał takie rozwiązanie – w zakresie osób, które wniosek o wcześniejszą emeryturę złożyły przed 6 czerwca 2012 r. i nie miały prawa do emerytury powszechnej na 1 stycznia 2013 r. – za niezgodne z Konstytucją (naruszenie zaufania obywatela do państwa i zasady ochrony praw nabytych).
Wyrok nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw, co wywołuje spór o skutki prawne — jednak praktyka pokazuje, że można skutecznie domagać się przeliczenia świadczenia z pominięciem art. 25 ust. 1b, powołując się m.in. na konstytucyjne współstosowanie prawa i orzecznictwo sądów powszechnych.
Nasza argumentacja w prostych słowach
-
Konstytucja ma pierwszeństwo.
Jeśli przepis ustawy jest sprzeczny z Konstytucją, sądy powinny stosować Konstytucję i interpretować prawo tak, by było z nią zgodne. W razie wątpliwości można pominąć niekonstytucyjny przepis i oprzeć się bezpośrednio na zasadach wynikających z Konstytucji RP.
-
Sprawa „rocznika 1953” (P 20/16) pokazuje drogę.
W tamtej sprawie Trybunał Konstytucyjny uznał podobny mechanizm potrącania emerytury za niezgodny z Konstytucją. Dzięki temu sądy mogły pominąć niekonstytucyjny przepis i wyrównać świadczenia. Teraz mamy bardzo podobną sytuację.
-
Sądy po wyroku z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20).
Po tym wyroku sądy powszechne zaczęły przyznawać rację emerytom i pomijać przepis, który Trybunał uznał za niekonstytucyjny (art. 25 ust. 1b ustawy o FUS). To oznacza, że linia orzecznicza idzie w dobrym kierunku.
-
Wyrok Trybunału = nowa okoliczność wpływająca na prawo do emerytury.
W orzecznictwie uznaje się że wyrok Trybunału Konstytucyjnego może być podstawą do ponownego ustalenia wysokości świadczenia zgodnie w trybie art. 114 ustawy o FUS, jeśli decyzja była wydana na podstawie przepisu, który został później uznany za się niekonstytucyjny.
-
„Błąd organu rentowego” rozumiemy szeroko.
Część sądów uznaje, że wydanie decyzji emerytalnej na podstawie przepisu uznanego za sprzeczny z Konstytucją, stanowi błąd organu rentowego, co daje podstawę do przeliczenia emerytury 3 lata wstecz
Kto może skorzystać?
Twoja sprawa kwalifikuje się, jeśli:
- Złożyłeś(-aś) wniosek o wcześniejszą/częściową emeryturę do 6 czerwca 2012 r.
- Na 1 stycznia 2013 r. nie miałeś(-aś) prawa do emerytury powszechnej
- Wykonywałeś(-aś) pracę uprawniającą do wcześniejszej emerytury (np. nauczyciel, górnictwo, kolejnictwo, prace w szczególnych warunkach)
- Roczniki (orientacyjnie według danych ZUS/TK):
- Kobiety: 1954–1959 (z wyłączeniem 1953 — odrębny reżim „P 20/16”)
- Mężczyźni: 1949–1952 oraz 1954
Nie masz pewności? Odpowiedz sobie na 3 pytania:
- Czy składałem(-am) wniosek o wcześniejszą/częściową emeryturę przed 6.06.2012?
- Czy 1.01.2013 nie miałem(-am) jeszcze prawa do emerytury powszechnej?
- Czy moja aktywność zawodowa dawała podstawę do wcześniejszej emerytury?
Jeśli odpowiedziałeś twierdząco na co najmniej 2 z trzech pytań — warto działać.
Czego się domagamy?
Ponownego ustalenia wysokości emerytury (art. 114 ustawy o FUS
z pominięciem art. 25 ust. 1b.
Wyrównania
co do zasady do 3 lat wstecz (art. 133 FUS). W praktyce sądy często zasądzają wyrównanie od dnia złożenia wniosku w ZUS do dnia przeliczenia.
Co przygotować na start?
- Decyzje ZUS o emeryturze powszechnej i wcześniejszej
- Informację o dacie złożenia wniosku o wcześniejszą emeryturę
- Datę urodzenia
- Informację o wykonywanym zawodzie
Jak działamy — proces krok po kroku
Przeglądamy decyzje ZUS dotyczące przyznania wcześniejszej i powszechnej emerytury oraz datę złożenia wniosku o wcześniejszą emeryturę. Na tej podstawie oceniamy, czy dana osoba spełnia kryteria wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego SK 140/20 i przygotowujemy wstępną analizę szans na podwyższenie świadczenia.
2. Wniosek do ZUS o przeliczenie
Sporządzamy wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury na podstawie art. 114 ustawy o FUS. W uzasadnieniu powołujemy się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20), wyrok P 20/16 oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych. Argumentacja koncentruje się na niekonstytucyjności mechanizmu pomniejszania świadczenia.
3. Odwołanie do Sądu Okręgowego
W przypadku decyzji odmownej ZUS przygotowujemy i składamy odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego. Postępowania tego rodzaju są wolne od opłat sądowych, a nasza rola polega na przedstawieniu sądowi pełnej argumentacji konstytucyjnej oraz utrwalonej linii orzeczniczej przemawiającej za pominięciem art. 25 ust. 1b ustawy o FUS.
4. Postępowanie apelacyjne
Jeżeli ZUS wniesie apelację lub sąd pierwszej instancji wyda orzeczenie niekorzystne, prowadzimy dalsze postępowanie przed sądem apelacyjnym. W tym etapie dbamy o spójność stanowiska i aktualizujemy argumentację w oparciu o najnowsze orzeczenia sądowe.
Po uprawomocnieniu się wyroku ZUS ma obowiązek przeliczyć emeryturę zgodnie z decyzją sądu i wypłacić wyrównanie za wskazany okres. Monitorujemy proces realizacji wyroku, aż do faktycznego otrzymania należnych środków przez klienta.
Dlaczego odwołanie ma sens mimo braku ogłoszenia wyroku SK 140/20 w Dz.U.?
- TK podtrzymał linię z P 20/16 (identyczna technika „potrącenia” z kapitału).
- W praktyce sądy akceptują pominięcie art. 25 ust. 1b poprzez wykładnię zgodną z Konstytucją i współstosowanie Konstytucji.
- Istnieją orzeczenia sądów powszechnych, które już po 4.06.2024 r. przyjmują takie rozwiązanie.
- Alternatywnie — można oprzeć rozstrzygnięcie wyłącznie na opublikowanym P 20/16 (dla „identycznie brzmiącego” przepisu), co daje solidny punkt zaczepienia.
Dokumenty, które przygotujesz z nami
- Wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury (do ZUS)
- Odwołanie od decyzji odmownej (do Sądu Okręgowego)
- Pisma uzupełniające/argumentacja apelacyjna (jeśli potrzebne)
Koszty postępowania po stronie klienta
- ZUS i Sąd Okręgowy: brak opłat sądowych; pełnomocnictwo — brak opłaty skarbowej.
- Ryzyko kosztów zastępstwa procesowego po przegranej (gdy ZUS ma zawodowego pełnomocnika):
- I instancja: 360 zł
- II instancja: 270 zł
- Łącznie: 630 zł (w najgorszym scenariuszu, bez skargi kasacyjnej).
- Skarga kasacyjna — możliwa, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia > 10 000 zł.
Nasze warianty rozliczenia
Wariant 1 — ZUS
- Reprezentacja przed ZUS (wniosek + obsługa sprawy): 600 zł brutto (płatne przed złożeniem wniosku).
Wariant 2 — Sądy powszechne
- Prowadzenie sprawy sądowej (Sąd Okręgowy + ewentualnie Apelacyjny): 1000 zł brutto (płatne przed wniesieniem odwołania).
- Success fee wyłącznie w razie prawomocnej wygranej i wypłaty przez ZUS: 30% kwoty wyrównania netto ale nie mniej niż 4000 zł brutto (płatne po realizacji wyroku i wypłacie podwyższonego świadczenia/wyrównania).
🟥 Co ryzykujesz?
Czego możesz się spodziewać w najgorszym scenariuszu?
-
Ryzyko finansowe jest ograniczone.
Przy założeniu przegranej w dwóch instancjach i reprezentacji ZUS przez adwokata lub radcę prawnego, maksymalne koszty procesu wynoszą około 630 zł.
-
Całkowity koszt po stronie Klienta
W przypadku współpracy w wariancie 2, całkowite obciążenie w czarnym scenariuszu to 2230 zł
(630 zł kosztów procesu + 1600 zł honorarium za prowadzenie sprawy).
-
Brak ryzyka ukrytych kosztów.
To maksymalne możliwe koszty – nie ma dodatkowych opłat ani ryzyka rosnących wydatków w toku postępowania.
